Tự vá xe trên cung đường phượt

Chỉ cần có chút ít kiến thức là bạn có thể tự khắc phục khi gặp sự cố xì xẹp bánh xe trên các nẻo đường phượt, những nơi mà hàng chục Km không hề có một điểm vá xe...
hoặc trong đêm tối, bạn đang chơ vơ một mình hay hai mình.

Chuẩn bị đồ nghề

Một bộ dụng cụ đủ để vá xe khá gọn nhẹ. Một chiếc bơm mini và một chiếc kìm là trang bị bắt buộc. Các dụng cụ tiếp theo sẽ phụ thuộc vào chiếc xe của bạn. Đối với lốp không săm, bạn cần chuẩn bị một bộ đồ vá rút gồm một cái dùi, một kẹp, một kéo và miếng vá (dạng cao su non). Còn đối với lốp có săm thì cần chuẩn bị bộ đồ vá gồm 3 chiếc móc lốp, keo, miếng vá, đánh săm (hoặc dùng giấy ráp thô).

Cách thức xử lý

Khi phát hiện lốp hết hơi hãy bình tĩnh dừng và dắt ngay xe vào chỗ an toàn. Không nên cố đi hay dắt xe một đoạn xa để hạn chế hiện tượng hỏng vành và lốp (với lốp không săm) hoặc đứt chân van (với lốp có săm). Sau đó dựng chân chống giữa và tiến hành vá săm.

1. Với lốp không săm

Bước 1: Xác định nguyên nhân gây hết hơi, bơm căng lốp sau đó đánh dấu vị trí bị đinh cắm rồi dùng kìm rút đinh ra.

Bước 2: Sử dụng dùi dùi thẳng vào chỗ thủng cho tới khi xuyên qua được thành lốp thì rút ra để tạo thành lỗ thủng vừa đủ để luồn miếng vá.

Bước 3: Luồn miếng vá (cắt dài khoảng 5 – 7cm) vào đầu kẹp, chỉnh cho hai đầu miếng vá bằng nhau rồi ấn sâu vào lỗ thủng đã tạo ra đến khi gần ngập miếng vá thì khéo léo rút ra. 

Bước 4: Dùng kéo cắt phần miếng vá thừa bên ngoài, và bơm lốp đến khi đủ áp suất.

Ưu điểm của việc vá rút là nhanh, dễ làm. Tuy nhiên, kiểu vá này không áp dụng được với những lỗ thủng lớn, dài, và tuổi thọ miếng vá không cao. Nên thực hiện vá lại (vá trong hoặc vá nhiệt) sau khi có đủ điều kiện.

Nếu vết thủng quá lớn không thể vá rút thì có thể dùng săm có cùng kích cỡ để sử dụng tạm thời như lốp có săm. Tuy nhiên, trường hợp này rất hiếm xảy ra và chủ xe phải mang theo dụng cụ móc lốp và tháo bánh.

2. Với lốp có săm

Bước 1: Xì hết lượng hơi còn lại (nếu có) và dùng kìm tháo ốc chân van.

Bước 2: Sử dụng dụng cụ móc lốp móc một bên lốp để lấy được săm ra, sau đó bơm căng săm để tìm vị trí thủng (lỗ thủng sẽ xì hơi nên rất dễ phát hiện).

Bước 3: Lấy dụng cụ đánh săm (giấy ráp) đánh nhẹ một lớp mỏng quanh vị trí săm bị thủng (chỉ nên đánh với diện tích vừa miếng vá). Lấy keo xoa đều lên phần đã đánh một lớp mỏng, chờ một lúc cho lớp keo se lại rồi dán miếng vá lên, dùng tay day mạnh cho miếng vá bám kín vào săm.

Bước 4: Dùng tay kiểm tra bên trong lốp nhằm phát hiện dị vật (đinh hoặc vật nhọn) để loại bỏ trước khi cho săm vào và lấy dụng cụ móc lốp để vào lốp.

Trong những chuyến đi xa, bạn có thể đem bổ sung dụng cụ để tháo bánh xe và săm dự phòng, để phòng những trường hợp săm bị đứt chân van hoặc vết thủng quá lớn cần phải thay săm mới.

* Bạn có thể dùng keo tự vá kèm bộ bơm hơi tại chỗ. Keo này đựng trong bình nhỏ khoảng 200 đến 400ml bán đầy trên thị trường. Khi xe đính đinh: tháo cây ty trong đầu van ruột xe, bơm hết chai keo vá xe vào đầu van > lau sạch đầu van rồi lắp cây ty lại.

Keo tự vá có rất nhiều thông tin cho là nguyên nhân chính gây mục vòi, làm sét niềng nên bạn cần thay ruột mới ngay sau chuyến đi.

*  Một loại dụng cụ vá xe cho loại vỏ không ruột là bộ vá xe gồm một cây dùi + cây gim có lỗ + 5 sợi cao su - Sau khi rút đinh ra, dùng cây dùi ngoáy rộng lỗ đinh ngoài vỏ > nhét sợi cao su vào cây gim có lỗ sao cho sợi cao su nằm cân ngay giữa > gim vào lỗ đã khoan ngoài vỏ, nhấn cho tới lúc cao su chỉ còn lại phía ngoài khoảng 1cm > rút gim ra, cây gim sẽ tự cắt ngang sợi cao su và sợi này dính trên vỏ ruột > cắt khoảnh cao su thừa này đi, không cần quá sát vì nó sẽ tự mòn hết sau vài chục km.

- Lỗ quá lớn thì cần thay luôn ruột (săm), ruột chỉ vài ba chục ngàn nên mua sẳn bỏ trong cốp xe cho yên tâm.

Bơm ruột:

Dụng cụ bơm hơi là một ống cao su có 2 đầu: đầu gắn vào van bánh xe, đầu kia lắp vào nòng máy thế chổ bugi. Trước khi bơm bạn cần khóa xăng, chạy máy không đến khi tắt hẳn (xăng cạn sạch trong bình xăng con) > Tháo bugi, đạp thêm vài cái cho hết hẳn hơi xăng > Lắp đầu lấy hơi vào rồi đạp máy để dùng hợi trong xilanh bơm bánh xe.

Tôi thích dạng bơm đạp ĐL nhưng nó hơi "be" hơn dạng ống kia một tý. Cái này tôi mua chỉ 80K, chỉ cần "đạp thể dục" vài chục phát là bánh cứng căng.

Vài mẹo vặt cần biết:

- Nên vặn lỏng ốc vòi ngay sau khi phát hiện xẹp bánh và ta đã tấp vào lề đường. Việc này giúp giảm nguy cơ rách ruột phần đầu vòi khi phải dẫn chiếc xe xẹp bánh đi xa.

- Xì bánh xe để đi... trên cát (tức là giảm bớt hơi trong ruột xe để bánh có độ mềm cần thiết, tiếp xúc với mặt cát nhiều hơn). Dĩ nhiên là sau khi qua đoạn cát lún khó đi là bạn phải bơm lại ngay kẻo ruột xe tả tơi.

- Bí đường khi xẹp: dùng rơm rạ, cỏ khô nhét thật chặt vào thay thế ruột. Nẩy tưng người nhưng ít ra nó cũng giúp bạn chạy được đếm điểm sửa chữa.